بررسی ميزان برگشت لجن جهت بهبود فرآيند تصفيه فاضلاب شهری
تصفيه‌خانه فاضلاب شهرك نساجي در سال 1360 با هدف تصفيه فاضلاب خانگي حاصل از مجتمع مسكوني كاركنان كارخانه‌هاي نساجي شهرستان قائم‌شهر احداث و در سال 1362 به بهره‌برداري رسيد. اين تصفيه‌خانه در حال حاضر روزانه فاضلابي حدود 1100 مترمكعب توليدي از1325 خانوار شهرك را تصفيه نموده و با استفاده از فرآيند هوادهي ممتد ضمن رساندن بار آلي فاضلاب به استانداردهاي خروجي پساب، نقش مهمي در سالم‌سازي محيط و جلوگيري از ورود فاضلاب خام به محيط زيست را دارا مي‌باشد. پساب تصفيه شده به نهر كنار تصفيه‌خانه هدايت شده و به آب‌هاي پذيرنده دفع مي‌شود. اين تصفيه‌خانه داراي واحدهايي نظير آشغالگير، ايستگاه پمپاژ فاضلاب ورودي، تانك هوادهي، تانك ته‌نشيني، حوضچه كلرزني و تانك ذخيره لجن مي‌باشد.
فاضلاب از يك سو عامل آلودگي آب و از سوي ديگر در صورت تصفيه، مهم‌ترين عامل جايگزين آن خواهد بود. در بحث فاضلاب‌ها، تصفيه فاضلاب شهري از اهميت خاصي برخودار مي‌باشد و نقش مهمي در آلودگي محيط زيست دارد. به منظور جلوگيري از آلودگي محيط زيست، لازم است اين فاضلاب‌ها تصفيه شوند و سپس به طبيعت (رودخانه، چاه، ...) بازگردند حتی ميتوان از آب حاصل از تصفيه در خط توليد كارخانه‌ها يا براي امور كشاورزی مورد استفاده مجدد قرار گيرند. چنانچه فاضلاب به خوبي تصفيه نشود در نهايت آلاينده‌ها وارد محيط‌هاي آبي و خاكي مي‌شوند كه تهديدات زيادي براي سلامت عمومي در پي دارد. در همين راستا پايلوتي در مقياس آزمايشگاهي از تصفيه‌خانه شهرك نساجي قائم‌شهر تهيه گرديد. تصفيه‌پذيري و بهبود شرايط فعلي فاضلاب خروجي در يك سيستم پيوسته آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. غالبا لجن فعال به خاطر رشد سريع ميکروارگانيزم‌ها و در دسترس بودن بودن هواي کافي موجب تسريع در عملکرد تصفيه شده که با برگشت لجن که ازنظرميکروارگانيزم‌ها فعال هستندموجب تحول فوق العاده حذف آلودگي‌هاي آلي ميگردد.
منابع و مشخصه‌های پساب
فاضلاب اين تحقيق از فاضلاب ورودي به تصفيه‌خانه شهرك نساجي قائم‌شهر تأمين گرديد و داراي مشخصه‌هايي به صورت نمودار زير مي‌باشد.آب مورد استفاده در آزمايشات و همچنين جهت تهيه محلول‌هاي شيميايي از آب مقطر با pH 2/7 تا8/7 و ساير مواد شيميايي مورد استفاده در آزمايشات از جمله اسيدسولفوريك، سولفات جيوه، سولفات نقره، فتالات پتاسيم و بيكرومات پتاسيم توسط شرکت Merck,Germany و کليه مواد با استاندارد مواد شيميايي خالص بوده‌اند. همه آزمايش‌هاي شيميايي از جمله: pH، DO، BOD، MLVSS و MLSS به روش‌هاي استاندارد و سنجش COD بروش کلريمتريک با رفلاکس بسته انجام گرديد.
راكتور در مقياس آزمايشگاهی
به اين منظور از يك مدل آزمايشگاهي پيوسته لجن فعال استفاده گرديد. اين سيستم از جنس پلكسي‌گلاس ساخته شده و شامل مخزن خوراك و مخزن هوادهي و مخزن ته‌نشيني با انتهاي قيفي شكل بوده است. مخزن ته‌نشيني شامل دو بخش بوده است كه بخش فوقاني مكعبي و قسمت تحتاني آن مخروطي است. بخش مخروطي مخزن ته‌نشيني صرفاً براي تراكم‌پذيري لجن براي بازگشت لجن به قسمت هوادهي بوده است. در قسمت مكعبی مخزن ته‌نشينی شيرهايی جهت خروج فاضلاب تصفيه شده تعبيه گرديد و در قسمت تحتانی آن شيری جهت بازگشت لجن تعبيه گرديد.
